Zelzeledeki soru işareti! Afranur’u panik atak mı öldürdü? ‘Gözden kaçmış olabilir’
Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – 3 Haziran saat 02.17’de Muğla’nın Marmaris ilçesi açıklarında 5.8 büyüklüğünde bir zelzele meydana geldi. Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı (AFAD) datalarına nazaran sarsıntı, Marmaris’in 10,43 kilometre açığında ve 67,91 kilometre derinlikte kaydedildi. Sarsıntı, başta Aydın ve İzmir olmak üzere etraf vilayetlerde de hissedildi. Birinci belirlemelere nazaran yerleşim yerlerinde rastgele bir yıkım meydana gelmedi. 69 kişinin paniğe bağlı yüksekten atlama sebebiyle yaralandığı belirtildi. Olayla ilgili en dikkat cazip gelişme ise 14 yaşındaki Afranur Günlü’nün tüm müdahalelere karşın ‘panik atak’ sebebiyle hayatını kaybettiği haberi oldu.
Peki, 14 yaşındaki Afranur Günlü sahiden sadece ‘panik atak’ nedeniyle mi hayatını kaybetti? Bu durum tıbben ne kadar mümkün? Uzmanlara sorduk.
‘PANİK ATAK HASTALIK DEĞİL, BELİRTİDİR’
14 yaşındaki Afranur Günlü’nün vefat sebebi panik atağa dair akıllara bir dizi soru işaretini getirdi. Açıklamalarına panik atak hakkında bilgi vererek başlayan Çocuk ve Ergen Ruh Sıhhati Uzmanı Uzm. Dr. Berna Aygün, “Panik atak, kişinin ansızın ortaya çıkan ağır korku, dehşet yahut tasa atağı yaşadığı bir durumdur. Çoklukla ortada gerçek bir tehlike olmamasına karşın, kişi güya berbat bir şey olacakmış üzere hisseder, kalbi süratle çarpar, nefesi daralır, göğsü sıkışır, başı döner. Birden fazla vakit bu belirtiler o kadar şiddetlidir ki kişi kalp krizi geçirdiğini ya da öleceğini düşünebilir. Panik atak, bedenin tehlikeye karşı alarm sisteminin devreye girmesi üzeredir. Olağanda hayatta kalmamızı sağlayan bu sistem, panik atakta yanlış bir sinyalle çalışabilir. Kişi kendini kaçacak bir yer ararken ya da denetimi büsbütün kaybetmiş üzere hissederken bulabilir. Bu ataklar çoklukla 10 ila 30 dakika sürer. Panik atak bir hastalık değil, bir belirtidir. Vakit zaman tek başına yaşanabilir, lakin sık sık tekrarlıyorsa bu durum ‘panik bozukluk’ olarak isimlendirilir ve profesyonel dayanak gerektirir” ifadelerini kullandı.
‘KORKU ÇOCUKLARIN ŞOKA GİRMESİNE SEBEP OLABİLİR’
Afranur Günlü’nün hayatını kaybetmesinin akabinde Uzm. Dr. Berna Aygün, “Eğer önceden bilinen önemli bir kalp hastalığı, teneffüs sorunu yahut öteki bir kronik rahatsızlığı yoksa, sırf panik atak nedeniyle hayatını kaybettiği yorumu tıbben çok net ve kesin olarak yapmamız uygun olmaz. Fakat sarsıntı üzere çok ağır dehşet uyandıran olaylarda çocuklar şok durumuna girebilir. Hiperventilasyon, şuur kaybı, hatta vagal refleks yoluyla ani kalp durması az de olsa görülebilir. İsimli tıp sonuçları netleşmeden ‘Tek neden panik ataktı’ demek fazla indirgemeci bir yorum olabilir“ diyerek söz etti.
Açıklamalarına panik atak yaşayan bir çocukta belirtilerin sıklaşması ya da günlük ömrü etkileyecek seviyeye gelmesi halinde kesinlikle bir çocuk ve genç ruh sıhhati uzmanına başvurulması gerektiğini söyleyerek devam eden Uzm. Dr. Berna Aygün, “Bu cins durumlarda, hakikat kıymetlendirme ve gerektiğinde profesyonel dayanak çocuğun uygunluk hâli açısından büyük önem taşır” dedi.
Panik atak tedavisi nasıl yapıldığına ve denetim altına alındığına değinerek açıklamalarını sonlandıran Uzm. Dr. Berna Aygün, “Panik atak tedavisinde çocuklar için en tesirli yaklaşım, uzman eşliğinde yürütülen psikoterapilerdir. Bilhassa çocuğun dertlerini tanımasına, bedensel belirtileriyle baş etmesine yardımcı olan usuller uygulanır. Yeterince âlâ bir aile takviyesi, okullarda farkındalığın artırılması, çocuğun yanında inançlı bir ortam sağlanması ve panik belirtilerinin ele alınması da çok değerlidir. Gerektiği durumlarda, çocuk ve genç psikiyatristi uygun görürse ilaç tedavisi de gündeme gelebilir. Lakin en değerli adım, bu belirtilerin göz gerisi edilmemesi ve bir uzmana danışılmasıdır” diye konuştu.
ANİ MEVTİN ARKASINDAKİ GERÇEK: SORUN KALPTE OLABİLİR Mİ?
14 yaşındaki Afranur Günlü’nün panik atak nedeniyle hayatını kaybetmesinin akabinde akıllara gelen “Panik atak öldürür mü?” sorusuna Çocuk Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Rukiye Nurten Eker Ömeroğlu, panik atağın kalbi yapısal, fonksiyonel ve ritim sıkıntısına sahip olmayan bir insan için ani vefat nedeni taşımadığını belirterek yanıt verdi. Koroner kalp hastalığı olan yaşlı insanlarda olabileceğine dair tartışmaların var olduğunu fakat doğuştan koroner anomalisi olmayan bir çocuk için bu durumun kelam konusu olmadığının altını çizdi. Bir çocuğun kaygı nedeniyle hayatını kaybedebileceğine dair korkuları ise şu biçimde açıkladı:
“Eğer çocuk daha evvel hiç bulgu vermemiş ya da bulguları gözden kaçmış yapısal ya da işlevsel bir kalp hastalığına sahip ise bu mümkün olabilir. Yapısal kalp hastalığı olarak sınıfladığımız hastalıkların büyük kısmı doğuştan kalp hastalıklarıdır. Bunların en değerlileri beyne kan gitmesini bilhassa de efor ve gerilim sırasında engelleyen sol karıncık çıkış yolu darlıklarıdır. Aslında muayenede saptanması mümkün olan bu hastalıklar ne yazık ki bazen gözden kaçabilir. Hayli az görülen doğuştan koroner anomaliler de bu kümede sayılabilir. Bir kısmı geçirilen kalp kası enfeksiyonlarına ikincil, bir kısmı genetik olan kardiyomyopati dediğimiz kalp kası hastalıkları da bu biçimde ani mevt nedeni olabilir.”
En sık görülen nedenlerden birinin akraba evlilikleri olduğunu ileten uzman isim genetik kalp ritim hastalıklarına işaret etti. Prof. Dr. Rukiye Nurten Eker Ömeroğlu, “Bunların kimilerinde heyecan tek başına çok önemli taşikardilerle ani vefata neden olabilirler. Bu şanssız çocuğun gerçek mevt nedenini anlamak için otopsi yapılabilir. Doğuştan ya da edinsel yapısal kalp hastalığı varsa otopside teşhis alabilir. Lakin ritim bozukluğunda bu mümkün olamaz. Lakin özel genetik testler yapılması gerekir. Bu en azından yaşayan kardeşleri için yararlı olabilir. Zira bunların kıymetli bir kısmı baskın geçiş gösterirler” diyerek kelamlarını noktaladı.
