Ağrıyla başlıyor, krampla devam ediyor! Varis akciğerde pıhtıya neden oluyor
Varisin bayanlarda daha sık olmak üzere her 5 bireyden 1’inde görüldüğünü söyleyen Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Eyüp Murat Ökten, erken teşhis edildiğinde günümüz tıp teknolojisiyle varisin tedavi edilebilir bir hastalık olduğuna işaret ederek, “Hastalığın erken periyotlarında ağrıyla birlikte bacak damarlarında belirginleşme ve hafif şişlik oluşur. Doktora bu periyotta başvurulması, varis hastalığının operasyona gerek kalmadan çağdaş tıp usulleriyle tesirli bir halde tedavi edilmesini sağlar” diyor.
Her 5 bireyden 1’inin sorunu!
Ülkemizde görülme oranı yüzde 20 olan, bir diğer deyişle her 5 şahıstan 1’ini etkileyen varise, son yıllarda, bilhassa pandemi devriyle birlikte hareketsizliğin artması nedeniyle daha sık rastlanıyor. Hamilelik, doğum ve doğum denetim ilaçlarıyla ortaya çıkan hormonal değişimler ile genetik yatkınlık üzere etkenlerle varisin bayanlarda görülme sıklığı erkeklerden yüzde 15 oranında daha fazla olarak kayıtlara geçiyor. Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Eyüp Murat Ökten, varis oluşumunu kolaylaştıran risk etkenlerini şöyle sıralıyor: “Yaş, genetik faktör, hamilelik, obezite, hareketsizlik yahut uzun mühlet ayakta kalmak damarlarda varis oluşumunu tetikler. Varis, bilhassa uzun saatler oturarak yahut ayakta çalışma mecburiliği olanlarda; örneğin öğretmenler, bankacılar, garsonlar, hekimler ve uçuş çalışanında yaygın olarak gözlemlenir.”
Ağrıyla başlıyor, krampla devam ediyor
Varis hastalığı, bacaklardaki toplardamarlarda genişleme ve kirli kan akışında bozulma sonucunda damarların bariz ve kıvrımlı bir görünüm almasıyla ortaya çıkıyor. Varis birinci yıllarda çoğunlukla manzara rahatsızlığı verse de büyük damar paketlerinin oluşmasıyla ağrı ve kramplar yaşanıyor. Bu nedenle hastalar çoklukla ağrı şikayetiyle doktora başvuruyor. Ağrıya bacak damarlarında daha evvel görülmeyen mavi yahut morumsu şişlikler, ödem oluşumu, damar etrafında kaşıntı, ayaklarda yanma, merdiven çıkarken zorlanma ve bilhassa geceleri artan bacak krampları eşlik ediyor. Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Eyüp Murat Ökten, “Bu kademede bacakları üst kaldırmak, soğuk suyla duş almak ve varis çorabı kullanmak ağrıyı hafifletebilir. Daha ileri etaplarda ise bacaklarda yaralar ve damarlarda ani kanamalar gelişebilir” biçiminde konuşuyor.
Akciğerde pıhtıya yol açabiliyor!
Varis denildiğinde aklımıza ‘estetik bir sorun’ geliyor. Meğer varisin yalnızca estetik görünümü değiştirmekle hudutlu kalmadığına, tedavi edilmezse önemli sıhhat meselelerine da neden olabileceğine dikkat çeken Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Eyüp Murat Ökten, “Varis önemli bir iş gücü kaybına yol açabilir. İleri etaplarda küçük travmalarla bile önemli kanamalar oluşabilir. Hastaların hayat kalitelerini bozan ve birtakım klinik durumlarda özelikle akciğer atardamarına pıhtı kaçmasına neden olabilen bir hastalıktır” kelamlarıyla ihtarda bulunuyor.
Hastaya uygun tedavi planı oluşturuluyor
Yaşam stili değişiklikleri varis semptomlarını hafifletse de kalıcı tedavi için kesinlikle uzmana başvurmak gerekiyor. Tabibe başvuran hastalara yapılan muayene ve tetkiklerle teşhis konuluyor, hastalığın evresi belirleniyor. Damarların iç yapıları, kanın akış tarafı ve suratı, damar duvarlarının durumu ve mümkün pıhtılaşmalar için doppler ultrason incelemesine başvuruluyor. Böylelikle kılcal varis üzere birinci evrelerden ileri evrelere kadar farklı düzeyler için hastaya en uygun tedavi planı oluşturuluyor.
Erken teşhis önemli problemlerin oluşmasını önlüyor
Tedavide öncelikle hastanın hayat kalitesini arttırıp hastalığın ilerlemesinin önüne geçmek ve gelişebilecek olan komplikasyonları önlemek hedefleniyor. Güzelleşmeyen yaralar ve emboli (vücutta dolaşan bir kan pıhtısının damar tıkanıklığına neden olarak organın ya da dokunun kan akışını önlemesi) üzere önemli klinik durumların ortaya çıkmaması için erken teşhisin ehemmiyetini vurgulayan Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Eyüp Murat Ökten, şunları lisana getiriyor: “Varisten büsbütün kurtulmanın mümkün olmadığına yönelik yanlış bir fikir olsa da erken teşhis ve yanlışsız tekniklerle günümüzde bu hastalık tedavi edilebilir. Medikal tedavide ilaçlar ve varis çorapları kullanılır. Cerrahi tedavide ise damarların yakılarak çıkarılması, endovenöz termal ablasyon ve skleroterapi üzere prosedürler uygulanır. Deneyimli merkezlerde gerçekleştirilen tedavi sonrasında varis hastalığının tekrarlama oranı da yüzde 1’den daha azdır.”
Tedavi sonrasında hayat usulü değişimi şart!
Tedavi sonrası periyotta ise hastaların denetimlerini ihmal etmemeleri, sağlıklı beslenmeleri ve hayat stillerini değiştirmeleri gerekiyor. Prof. Dr. Eyüp Murat Ökten, “Örneğin, daima oturarak çalışan bir kişinin sık molalar vererek ayağa kalkma mühletini arttırması bile yarar sağlar. Hastalara, sporu hayatlarının bir modülü haline getirmeleri tavsiye edilir” diyor.
