Başarısızlık değil, gelişim için bir deneyim! Karne notları çocuğun pahasını belirlemez

Önemli olan sonuç değil, çocukların gösterdikleri çaba!

Karne periyodunda gelen notların her vakit beklendiği üzere olmayabileceğini hatırlatan Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, “Ancak bu durum, çocukların ya da ergenlerin pahasını belirlemez” dedi. Yaz tatilinin, makus geçen bir periyodu telafi etmek, öğrenme eksiklerini fark etmek ve duygusal olarak tekrar toparlanmak için kıymetli bir fırsat olabileceğini söz eden Dava, “Bu süreçte ailelerin odaklanması gereken en değerli şey çocuktaki gelişim ve gayrettir. Unutmayalım ki yalnızca sonuç değil, gösterilen emek de övgüyü hak eder” formunda konuştu.

Sadece notlar üzerinden bedellendirilen çocuklar, sevildiklerini hissetmeyebilir!

Karne devrinin, birçok ergen için yalnızca akademik muvaffakiyetlerinin kıymetlendirilmesi değil, tıpkı vakitte ailelerinin, öğretmenlerinin ve arkadaş etrafının onlara bakışını etkileyen kritik bir süreç olduğuna dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, “Bu devirde ergenler, ‘yeterli miyim, başarılı mıyım, ailemi hayal kırıklığına uğrattım mı?’ üzere kanılarla baş başa kalabilirler. Bilhassa mükemmeliyetçi yapıya sahip ya da daima diğerleriyle kıyaslanan ergenlerde korku, utanç ve değersizlik hisleri artabilir” dedi. Ebeveynlerin karneye değil, çocuğun gayretine odaklanmalarının çok kıymetli olduğunu vurgulayan İdeal, “Notlar, çocuğun potansiyelini ya da kişiliğini tam manasıyla yansıtmaz. Karne, bir sürecin yalnızca çıktısıdır. Bu çıktının nasıl oluştuğu, hangi şartlarda muvaffakiyet ya da başarısızlık yaşandığı dikkatle değerlendirilmeli. Ebeveynler çocuklarını yalnızca notlar üzerinden değerlendirdiklerinde, çocuklar şartsız sevildiklerini hissetmeyebilirler. Bu da motivasyon düşüklüğüne, korkuya ve içe kapanmaya neden olabilir. Meğer çocuklarının yanında olduklarını hissettirmek, onları anlamak ve hislerine alan açmak çok daha uzun vadeli tesirler yaratır” ikazında bulundu.

Başarısızlık, ferdî bir eksiklik değil, gelişimsel bir tecrübe olarak görülmeli!

“Düşük notlar, çocuklar için başarısızlıkla özdeşleştiğinde özsaygı zedelenebilir” diyen Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, bu noktada ebeveyn ve öğretmenlerin çocuklara yaklaşımının epey değerli olduğuna işaret etti. ‘Sen aslında tembelsin’ üzere etiketleyici tabirler yerine, ‘bu devir istediğin üzere gitmemiş olabilir lakin bu yalnızca bir periyottu, önümüzdeki periyot için neler yapabiliriz, onları konuşabiliriz’ üzere geçiciliği vurgulayan ve gayrete odaklanan tabirler kullanmak gerektiğini kaydeden Dava, “Ayrıca çocuğun güçlü taraflarını hatırlatmak, başarıyı yalnızca akademik notlarla sonlandırmamak ve başarısızlığın şahsî bir eksiklik değil gelişimsel bir tecrübe olduğunu vurgulamak, özsaygının korunmasına yardımcı olur” dedi.

Yeniden motivasyon için evvel hislere alan açmak gerekir!

Bu devirde bireylerin dış onaya daha fazla gereksinim duyduğunu ve toplumsal karşılaştırmalar ağırlaştığını lisana getiren Dava, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Başarı, hem aile hem etrafta bir bedel ölçütü olarak sunulduğunda, ergenler başarısızlık yaşadıklarında bunu ferdî yetersizlik olarak algılayabilirler. Yine motivasyon için evvel hislere alan açmak gerekir. ‘Üzgünüm, istediğin üzere geçmemiş olabilir. Bunu birlikte değerlendirelim’ üzere empatik bir yaklaşım çocuğun tekrar toparlanmasına dayanak olur. Akabinde, maksat belirleme, yapılabilir adımlara bölme ve muvaffakiyet dışındaki gelişim alanlarını da takdir etme, içsel motivasyonun yine oluşmasına katkı sağlar.”

Karne periyodu aile-çocuk bağlantısını güçlendirmek için bir fırsat…

Bu periyotta kimi ailelerde irtibatın daha destekleyici hale gelirken, birtakım ailelerde tenkit, kıyaslama ve baskının ön plana çıkabileceğine işaret eden Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, “Çocuklar, notlarının kâfi olmadığını düşündüklerinde ailelerinden uzaklaşabilir, irtibatı azaltabilir ya da öfke patlamaları yaşayabilir. Halbuki bu periyot, çocuğun duygusal gereksinimini fark etmek ve bağlantıyı güçlendirmek için bir fırsat olarak da değerlendirilebilir” dedi.

Sosyal medya da çocuklarda yetersizlik hissini tetikleyebilir!

Ailelerin, karne periyodunda çocuklarıyla konuşurken kaçınması gereken sözlere değinen Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, kelamlarını şöyle tamamladı: “En çok kullanılan ‘senin yaşındayken ben…’, ‘komşunun çocuğu çok uygun not almış’, ‘bu kadar uğraştım, karşılığı bu mu?’ üzere tabirler hem kıyaslama hem de değersizlik duygusu yaratır. Bunun yerine, ‘senin için sıkıntı bir periyottu, bunu birlikte konuşabiliriz’ üzere yapan ve kapsayıcı bir lisan kullanmak gerekir. Öte yandan toplumsal medya, bilhassa ergenlik devrinde bireylerin kendilerini diğerleriyle karşılaştırmalarına taban hazırlayan güçlü bir mecra haline geldi. Karne periyoduyla ilgili yapılan abartılı muvaffakiyet paylaşımları ya da mizahi aşağılamalar, kimi ergenlerde yetersizlik, değersizlik ya da utanç hislerini tetikleyebilir. Bu nedenle ailelerin ve yetişkinlerin çocukların mahremiyetini gözetmesi ve muvaffakiyete dair yapılan paylaşımlarda hassas olması kıymetli.”