Yaşam üslubu alışkanlıklarına bağlı
Uzun ve sağlıklı bir ömür büyük ölçüde hayat usulü alışkanlıklarına bağlı. İstikrarlı beslenme, nizamlı fizikî aktivite, kâfi uyku ve gerilim idaresi üzere temel faktörlerin kritik değere sahip olduğunu vurgulayan İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Zahide Karaca, “Oxford Üniversitesi’nin geniş çaplı bir çalışması, çevresel faktörler ve ömür biçimi şartlarının, sağlıklı yaşlanma üzerinde genetik etkenlerden yaklaşık 10 kat daha tesirli olduğunu gözler önüne seriyor. Longevity; bilimsel gelişmeler ve şuurlu ömür üslubu değişiklikleriyle, sağlıklı yaş alma konusunda bireylere rehberlik eden kıymetli bir yaklaşım” dedi.
Longevity teknolojik gelişmeler ışığında ilerliyor
Longevity’nin son yıllardaki teknolojik ve tıbbi gelişmelerle birlikte dikkatleri üstüne çektiğini tabir eden Karaca, “Biyoteknoloji ve genetik çalışmalar, hücresel gençleşme ve yaşlanma tersi tedaviler geliştirmeyi hedefliyor. Vakit kısıtlı beslenme ve anti-inflamatuar diyet üzere yaklaşımlar ise hücresel tamirat süreçlerini destekleyerek yaşlanmayı geciktirebiliyor. Gerilim idaresi teknikleri ve zihinsel esneklik, yaşlanmanın en büyük nedenlerinden biri olan kronik gerilimin tesirlerini kıymetli ölçüde azaltıyor. Nizamlı uyku saatleri ve uyku hijyenine dikkat etmek, beyin sıhhatini koruyarak yaşlanma sürecini yavaşlatıyor. Son olarak yapay zekâ takviyeli sıhhat takibi üzere teknolojik gelişmeler de şahsileştirilmiş sıhhat idaresi sağlayarak yaşlanma sürecini olumlu etkiliyor. Longevity kavramının içini dolduran bu alt başlıklar geliştikçe, trende verilen ehemmiyeti de artıyor” dedi.
Çevresel faktörler genetiğin önüne geçiyor
Sağlıklı yaşlanmanın genetik ve çevresel ögelerin etkileşimiyle şekillenen karmaşık bir süreç olduğunu lisana getiren Uzm. Dr. Zahide Karaca, “Bazı genetik değişiklikler yaşlanmayla kontaklı hastalıklara yol açabilse de bu faktörlerin tesiri tek başına sonludur ve çevresel etmenlerle etkileşim içindedir. Bilimsel araştırmalara nazaran, genetik faktörlerin hayat mühleti üzerindeki tesiri yaklaşık yüzde 20-30 iken, çevresel faktörlerin yüzde 70-80 oranında belirleyici olduğunu ortaya koyuyor. Bu sonucun hastalıkları tedbire açısından halk sıhhati siyasetleri ve ferdî müdahaleler konusunda değerli bir fırsat sunduğunu söylemek mümkün” açıklamasında bulundu.
Eğitim düzeyi, ömür müddetini artırabilir
Eğitim düzeyi üzere sosyoekonomik faktörlerin de yaşlanma suratını etkileyebileceğini belirten Uzm. Dr. Karaca, “Columbia Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırma, yüksek eğitim düzeyinin biyolojik yaşlanmayı yavaşlattığını ve hayat mühletini uzattığını tabir ediyor. Ek olarak bir öbür değerli unsur olan fizikî aktivitenin de ferdi, psikososyal ve çevresel özelliklerle direkt bağlantılı olduğunu biliyoruz. Bilhassa, içinde yaşanan etrafın fizikî aktiviteyi teşvik edici olması, yaşlı bireylerin faal ve sağlıklı kalmalarını olumlu etkiler” dedi.
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Zahide Karaca, sağlıklı yaş almayı desteklemek için kazanılması gereken 8 değerli alışkanlıktan bahsetti:
1-Dengeli beslenme: Sebze, meyve, tam tahıllar, baklagiller ve sağlıklı yağlar açısından güçlü bir diyet, kronik hastalık riskini azaltarak hayat mühletini uzatabilir. Beslenme alışkanlıklarının bilhassa 40 ve 60’lı yaşlarda kişinin ömür stili risklerine nazaran tekrar düzenlenmesi çok değerli.
2-Düzenli fizikî aktivite: Haftada en az 150 dakika orta seviyede aerobik idman ve kas güçlendirme çalışması, kardiyovasküler sıhhati takviyeler ve biyolojik yaşlanmayı yavaşlatır.
3-Yeterli ve kaliteli uyku: Her gece 7-9 saat uyku, bağışıklık sistemi ve bilişsel işlevler için kritik kıymete sahip.
4-Stres idaresi: Meditasyon, nefes idmanları ve tabiatta vakit geçirmek üzere aktiviteler gerilim düzeyini düşürerek genel sıhhati dayanaklar.
5-Sosyal kontaklar: Aile ve arkadaşlarla güçlü ilgiler, duygusal dayanak sağlayarak hayat memnuniyetini artırır.
6-Düzenli sıhhat denetimleri: Erken teşhis ve önleyici önlemler, kanser üzere önemli hastalıklarda bile kesin tedavi bahtı yaratabilir.
7-Zihinsel aktiviteler: Yeni marifetler kazanmak ve yaratıcı uğraşlarla vakit geçirmek, bilişsel rezervi artırarak demans riskini azaltabilir.
8-Zararlı alışkanlıklardan kaçınma: Sigara ve çok alkol tüketiminden uzak durmak, kanser başta olmak üzere birçok hastalığa karşı muhafaza sağlar.
