Çağımızın en yaygın problemlerinden biri! ‘Aşırı düşünmeyle başa çıkmak mümkün’
Son yıllarda zihinsel sıhhat bahislerinin giderek daha fazla dikkat çektiğini belirten Uzm. Dr. Zekeriya Bahçe, “Özellikle çok düşünme (overthinking), birçoğumuzun ömrünü etkileyen, lakin birden fazla vakit göz arkası edilen bir durum haline geldi. Şahısların, bir durumu ya da olayı gereğinden fazla tahlil etmesi, kanılarını daima zihninde tekrar etmesi, çok düşünmenin en önemli belirtilerindendir” açıklamasında bulundu. Çok düşünmenin, çoklukla korku, gerilim ve depresyon üzere ruhsal rahatsızlıklarla ilişkilendirildiğini söyleyen Uzm. Dr. Bahçe, “Bireyler, geçmişte yaşadıkları olumsuz tecrübeler yahut geleceğe dair belirsizlikler hakkında fazlaca endişelenebilirler. Bu durum, zihinsel yorgunluğa ve fizikî rahatsızlıklara yol açabilir. Baş ağrısı, mide bulantıları ve uyku sorunları üzere somatik belirtiler, çok düşünmenin bedensel tesirlerinden sadece birkaçıdır. Bireyler ekseriyetle, tahlil bulmak için niyetlerinin denetimini kaybeder ve daha fazla tasaya yol açan bir döngüye girerler” formunda konuştu.
“Psikolojik bozukluklarla bağlantılı olabilir”
Aşırı düşünmenin kökenlerinin çoklukla ruhsal bozukluklarla bağlantılı olduğunu belirten Uzm. Dr. Bahçe, “Anksiyete, depresyon ve obsesif-kompulsif bozukluklar üzere durumlar, kişinin zihnindeki kanıların denetimini zorlaştırabilir. Ayrıyeten, mükemmeliyetçilik ve denetim gereksinimi üzere kişilik özellikleri, çok düşünmeye yol açan öbür değerli faktörler ortasında yer alır. Genetik ve nörolojik faktörler de, bireyin çok düşünmeye yatkın olmasında tesirli olabilir” dedi.
“Sosyal münasebetlerde de problemlere yol açabilir”
Aşırı düşünmenin yalnızca ferdî sıhhati etkilemekle kalmadığını, birebir vakitte toplumsal alakalarda de meselelere yol açabileceğini tabir eden Uzm. Dr. Bahçe, “İnsanlar, sürekli tahlil yaparak ve küçük ayrıntılar üzerinde takılarak, bağlantılarında güvensizlik ve yanlış anlamalar yaşayabilirler. Bu da, toplumsal hayatı ve iş ömrünü olumsuz etkileyebilir. Kişinin zihinsel sıhhati bozulduğunda, genel verimliliği de düşer; odaklanma zahmeti, iş yahut okul performansının azalmasına neden olabilir” diye konuştu.
“Aşırı düşünme ile başa çıkma yolları”
Günümüzde, çok düşünme ile başa çıkma stratejileri üzerine birçok formül geliştirildiğini belirten Uzm. Dr. Bahçe, şu bilgileri paylaştı: “Mindfulness yani farkındalık teknikleri, çok düşünme ile çabada en tesirli araçlardan biri olarak kabul edilmektedir. Şahısların, anı yaşamalarını ve kanılarını yargılamadan gözlemlemelerini sağlayan mindfulness uygulamaları, zihni sakinleştirir ve fikir döngülerini denetim altına alır. Derin nefes alma antrenmanları, meditasyon ve yoga üzere uygulamalar da emsal biçimde zihinsel rahatlama sağlayabilir. Bir başka tesirli strateji ise “düşünceyi erteleme” usulüdür. Bu teknik, belli bir vakit diliminde telaş ve telaşların üzerine ağırlaşmayı ve geri kalan vakit diliminde bu fikirlerden uzak durmayı gayeler. Ayrıyeten, bireylerin dikkat dağıtıcı aktivitelerle meşgul olmaları da çok düşünmenin önüne geçebilir. Yürüyüş yapmak, yeni hobiler edinmek yahut yaratıcı aktivitelerle ilgilenmek, zihnin meşgul olmasını sağlar ve fikirleri yönlendirmek açısından yararlı olabilir.”
“Profesyonel yardım alınabilir”
Profesyonel yardım almanın da çok düşünme ile başa çıkmada değerli bir adım olduğunu belirten Uzm. Dr. Bahçe, “Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) üzere psikoterapi prosedürleri, bireylerin olumsuz niyet kalıplarını tanıyıp bunları daha sağlıklı kanılarla değiştirmelerine yardımcı olabilir. Uzman bir terapistin rehberliğinde uygulanan terapi, bireyin çok düşünme durumunu denetim altına almasına yardımcı olabilir” dedi. Çok düşünmenin çağımızın en yaygın ruhsal problemlerinden biri olduğunu ve zihinsel sıhhati önemli biçimde etkileyebileceğinin altını çizen Uzm. Dr. Bahçe, “Ancak farkındalık, bilişsel terapi ve toplumsal takviye üzere stratejilerle bu durumla başa çıkmak mümkündür. Çok düşünmenin zihinsel ve fizikî sıhhat üzerindeki olumsuz tesirlerini azaltmak için bireylerin, profesyonel yardım almayı ve sağlıklı başa çıkma tekniklerini kullanmayı düşünmeleri önerilir” tabirlerini kullandı.
